UCHWAŁA NR XXIII/258/06
RADY MIEJSKIEJ W KLESZCZELACH

z dnia 16 października 2006 r.

w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kleszczele na lata 2006 - 2015

Na podstawie art.18 ust.2. pkt.15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DZ.U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591. z 2002 r. Nr 23 , poz.220 i Nr 62 , poz. 558, Nr 113 , poz. 984 , Nr 153 , poz. 1271 , Nr 214 , poz.1806; z 2003 r. Nr 80 ,poz. 717 , Nr 162 ,poz. 1568 ; z 2004 r. Nr 102 ,poz.1055 ,Nr 116 ,poz. 1203 , z 2005 r. Nr 172 poz. 1441 oraz z 2006 r. , Nr 17 ,poz.128 ) oraz art. .17 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz.593 , Nr 99, poz.1001, Nr 273 , poz. 2703 ; z 2005 r. Nr 64 , poz. 565 , Nr 94 , poz. 788, Nr 164 , poz.1366 , Nr 175 , poz. 1462 , Nr 179 , poz. 1487 , Nr 180 , poz. 1493) uchwala się co następuje:

§ 1. Uchwala się Gminną Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kleszczele na lata 2006 - 2015 w brzmieniu zawartym w załączniku do niniejszej uchwały.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Kleszczel.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem powzięcia.

Przewodniczący Rady
Jerzy Jaroszewicz

Załącznik
do uchwały Nr XXIII/258/06
Rady Miejskiej w Kleszczelach
z dnia16 października 2006 r.

S T R A T E G I A

ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW

SPOŁECZNYCH GMINY KLESZCZELE NA LATA

2006 - 2015

1. WSTĘP DO LOKALNEJ STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH

Proces transformacji ustrojowej państwa wywarł istotny wpływ na wszystkie dziedziny życia społecznego objęte szeroko rozumianą polityką społeczną.

Negatywne zjawiska towarzyszące temu procesowi takie jak: bezrobocie , bezdomność , zubożenie wielu grup społecznych oraz wzrost patologii społecznych powodują że wśród zadań , które realizuje samorząd gminny szczególnie ważne i istotne stają się zadania z zakresu pomocy społecznej.

Tradycyjnie rozumiane działanie socjalno - bytowe , a więc stosowana dotychczas powszechnie pomoc doraźna wydaje się być skuteczna , jednak w dłuższej perspektywie sprzyja powstawaniu postaw roszczeniowych. Skoncentrowanie się wyłącznie na problemie przekazanym przez osobę szukającą pomocy jest w większości przypadków ratownictwem z pominięciem przyczyny problemu.

Celem głównym w sferze działań socjalnych jest stworzenie warunków umożliwiających jednostkom i rodzinom dostęp do wsparcia społecznego i zasobów społecznych pozwalających na osiągnięcie stanu samodzielnego funkcjonowania.

Najistotniejszym elementem strategii jest stosowanie zasady pomocniczości a nie zastępowanie działań poszczególnych ludzi i grup. Narastające zjawisko ubóstwa i niedostatku materialnego rodzin , problemy z uzależnieniem od alkoholu lub narkotyków, z przewlekłością chorób oraz z bezradnością osób samotnych , starszych i niepełnosprawnych zmuszają społeczność lokalną do inicjowania i realizacji działań zmniejszających ich natężenie.

Obecnie przeważającą grupę stanowią osoby w tzw. wieku produkcyjnym , które nie dysponują wystarczającymi środkami na utrzymanie i nie radzą sobie w szybko zmieniającej się rzeczywistości.

Koniecznością staje się planowe i długofalowe podejście do rozwiązywania problemów społecznych. Wynika to również z ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej , która w art. 17 określiła obowiązek opracowania i realizacji przez gminę strategii rozwiązywania problemów społecznych.

Różnorodność problemów społecznych występujących w gminie powoduje konieczność wzięcia pod uwagę także innych aktów prawnych , które mają istotny wpływ na konstrukcję dokumentu i rozwiązywanie zadań społecznych w przyszłości. Są to m.in.:

1. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz .U. Nr 96 , poz.873 z późn. zm.)
2. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz.U. Nr 122 , poz. 1143 z późn. zm.),
3. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DZ.U. Nr 99 , poz 1001),
4. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. Nr 123 ,poz. 776 z późn. zm.),
5. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123 ,poz. 776 z późn. zm.),
6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2005 r. Nr 179 ,poz. 1485 ),
7. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005 r. Nr 180 poz. 1493 ),
8. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (DZ.U. Nr 64,poz. 593 z póź.zm).

Oprócz w/w aktów prawnych przy realizacji strategii może zachodzić potrzeba odwołania się również do ustaw i aktów wykonawczych z zakresu ochrony zdrowia , oświaty i edukacji publicznej , budownictwa socjalnego.

Diagnoza i analiza występujących problemów społecznych stała się podstawą do określenia priorytetów , celów oraz kierunków działań.

Strategia jest wieloletnim dokumentem programowym , który ma istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa społecznego mieszkańców gminy. Ma na celu wypracowanie takich metod i form działania , które skutecznie pomogą tym którzy tej pomocy potrzebują. Gminna strategia ma również na celu ukazanie i określenie grup społecznych , które szczególnie są narażone na patologie. Pomoc tym grupom powinna doprowadzić do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin poprzez przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych przy wykorzystaniu ich własnych zasobów oraz zasobów środowiska. Grupy społeczne korzystające z pomocy społecznej powinny , a wręcz są zobowiązane do współudziału w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej , a pomoc socjalna powinna stać się jedynie środkiem doraźnym przy wychodzeniu z trudnych sytuacji . Pomoc powinna służyć odbudowie i podtrzymaniu umiejętności uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej i pełnieniu ról społecznych. Nie jest to jednak dokument sztywny. Wyznacza on kierunki dla planowanych zmian. W miarę zmieniającej się sytuacji społecznej strategia może być uzupełniana o nowe działania i cele.

II. CHARAKTERYSTYKA GMINY KLESZCZELE.

Gmina Kleszczele o ogólnej powierzchni 14262 ha położona jest w południowo - wschodniej części województwa podlaskiego. Od wschodu teren gminy przylega do granicy Państwa , od południa graniczy z gminą Czeremcha i Milejczyce , od zachodu - z gminą Boćki , od północy z gminą Orla i Dubicze Cerkiewne. Gmina jest jedną z kilkuset gmin leżących na terenie obszaru funkcjonalnego Zielonych Płuc Polski.

Ponadto gmina położona jest na obrzeżach Puszczy Białowieskiej (jedyny polski obiekt przyrodniczy wpisany na listę Dziedzictwa Światowego).

Tereny gminy wyróżniają szczególne walory przyrodnicze , krajobrazowe i kulturowe, lasy wschodniej części obszaru gminy stanowią łączność z Puszczą Białowieską. Środowisko naturalne gminy Kleszczele stanowi atrakcję dla gości z kraju i zagranicy. Bogactwo przyrody tego obszaru niepowtarzalnie komponuje się z pięknem tutejszych krajobrazów.

Walory środowiskowe i turystyczne gminy zachęcają do wypoczynku , stanowią także doskonałą ofertę dla inwestorów zainteresowanych lokowaniem kapitału , głównie w sferze infrastruktury usługowej na rzecz turystyki i wypoczynku. Położenie gminy w regionie "Zielonych Płuc Polski" oraz dostępność komunikacyjna terenów o dużej wartości przyrodniczej stawiają gminę Kleszczele w czołówce gmin regionu mogących służyć jako zaplecze i baza noclegowa dla turystyki krótkopobytowej.

Dominującymi gruntami w gminie są użytki rolne , które zajmują 54% powierzchni , natomiast lasy i grunty leśne stanowią ok.37 % powierzchni gminy.

Jest to obszar w całości łagodnie ukształtowany , chociaż w wielu miejscach urozmaicony grupami niewysokich wzniesień i płytkich obniżeń. Północno - wschodnia część gminy jest równiną gliniastą urozmaiconą przez liczne wzgórza czołowomorenowe.

Główną dziedziną gospodarki jest rolnictwo - 89 % powierzchni użytków rolnych znajduje się w sektorze gospodarki indywidualnej. W przeważającej części są to gospodarstwa o pow. 3 - 8 ha prowadzące wielokierunkową produkcję, a służy przede wszystkim jako źródło zaopatrzenia w produkty żywnościowe rolników i ich rodzin , natomiast nadwyżki produkcyjne są sprzedawane w celach dochodowych.

Kleszczele stały się Ośrodkiem rozwoju drobnego przemysłu oraz pełnią funkcję obsługi ludności gminy. Gmina jest zwodociągowania w 98 %.

W Kleszczelach funkcjonuje nowoczesna oczyszczalnia ścieków oraz sukcesywnie rozbudowywana jest sieć kanalizacyjna.

Siedzibą administracyjną jest miasto Kleszczele oddalone od Białegostoku o 75 km oraz 25 km od Hajnówki - siedziby powiatu.

Miasto i Gmina Kleszczele funkcjonuje i rozwija się w określonym otoczeniu gospodarczym, z którym wiążą je różnorodne współzależności i powiązania wynikające z ich współpracy w zakresie wymiany dóbr i usług, kontaktów instytucjonalnych i międzyludzkich.

Na terenie gminy funkcjonują następujące instytucje :

- Urząd Miejski

- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

- Miejski Ośrodek Kultury

- Miejska Biblioteka Publiczna

- Ochotnicza Straż Pożarna

- Zespół Szkół

- Przedszkole

- Bank Spółdzielczy

- Urząd Pocztowy

W 2005 roku liczba podmiotów gospodarczych w gminie Kleszczele wynosiła 82. W większości są to drobni przedsiębiorcy zatrudniający od 1 do 4 pracowników. Przedmiotem ich działalności jest sprzedaż artykułów spożywczo - przemysłowych, prowadzenie małej gastronomii oraz usługi: budowlane, transportowe, leśne.

W mieście Kleszczele istnieją 4 średnie przedsiębiorstwa zatrudniające od 10 - 100 osób są to:

1. DREWEXPOL Sp.z o.o. - produkcja ,usługi ,handel.

2. NITERWA - przedsiębiorstwo produkcyjno -handlowe

3. Centrum Handlowo - Przemysłowe - wypiek , sprzedaż pieczywa ,karczma.

4. MJ & COMPANY - rozruszniki i alternatory - sprzedaż i regeneracja.

Tabela nr 1 Struktura gospodarki wg branż:

Źródło: dane z ewidencji działalności gospodarczej Urzędu Miejskiego w Kleszczelach.

Podstawowe dane statystyczne Gminy Kleszczele.

Tabela 2 . Wybrane dane statystyczne Gminy

Sytuacja demograficzna .

Z demograficznego punktu widzenia dla gminy Kleszczele charakterystycznym jest::

- postępujący proces starzenia się społeczeństwa,

- znaczny spadek przyrostu naturalnego

- migracja ludności ze wsi do miasta

Struktura wiekowa ludności:

- 0 - 18 lat - 23,7 %

- 19 - 40 lat - 25.3 %

- powyżej 40 lat - 51,1 %

Tabela Nr 3 Dane statystyczne Gminy Kleszczele - liczba ludności

Tabela Nr 4 Dane statystyczne wg wieku i płci. Stan na 31.12. 2005 rok.

Źródło: dane uzyskane z ewidencji ludności Urzędu Miejskiego.

Liczba mieszkańców gminy zmniejsza się , najliczniejszą grupą w przyszłości będą osoby w wieku powyżej 40 lat , co wskazuje na proces starzenia się mieszkańców Kleszczel i okolic.

Te niekorzystne zjawisko skutkować będzie z jednej strony zmniejszeniem dochodów własnych gminy , zaś z drugiej strony zwiększonymi wydatkami na opiekę społeczną. Dlatego też najważniejszym problemem , jaki należy rozwiązać , jest wstrzymanie procesu migracji mieszkańców z terenu gminy.

Proces ten spowodowany jest różnymi czynnikami , między innymi :

- niskimi dochodami w rolnictwie ,

- brakiem miejsc pracy ,

- gorszymi warunkami życia na wsi niż w mieście.

III. DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH.

1. Bezrobocie

Bezrobotnym zgodnie z definicją ustawową jest osoba pozostająca bez pracy , ale jednocześnie zdolna i gotowa do jej podjęcia w pełnym wymiarze czasu. Bezrobocie, przyczyniając się do zubożenia materialnego , w bezpośredni sposób wpływa na poziom życia rodzin ,wywierając negatywne skutki zwłaszcza w postaci:

- dezintegracji rodziny,

- zmniejszenia siły wsparcia emocjonalnego i solidarności pomiędzy członkami rodziny,

- zwiększenia ryzyka zaistnienia patologii życia społecznego.

Według danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Hajnówce w gminie Kleszczele stan bezrobocia na dzień 31.12.2005 roku przedstawia się następująco:

Tabela nr 5 . Struktura bezrobotnych w 2005 roku

Źródło: Powiatowy Urząd Pracy

Bezrobocie na terenie Gminy Kleszczele , tak jak i całego regionu ma charakter bezrobocia strukturalnego dotykającego zarówno mężczyzn jak i kobiety. Występują duże dysproporcje z podażą na pracę a kwalifikacjami samych bezrobotnych.. Poziom bezrobocia jest również ściśle związany z wykształceniem. Niskie wykształcenie jest jedną z głównych przeszkód w skutecznej aktywizacji i rozwoju lokalnego rynku pracy. Niepokojącym jest fakt , że zjawisko długotrwałego bezrobocia dotyka coraz częściej ludzi młodych, czyli osób o największym potencjale możliwości życiowych i zawodowych.. Najbardziej licznym przedziałem wiekowym wśród zarejestrowanych bezrobotnych jest przedział osób w wieku 25 - 54 lat . Aktywizacja tej grupy zawodowej jest szczególnie trudna , ponieważ wraz z wydłużającym się okresem przebywania bez pracy spada jej mobilność i postępuje zagrożenie biedą i marginalizacją społeczną.

Do instytucji wspierających osoby bezrobotne należy Powiatowy Urząd Pracy, który koncentruje swe działania na prowadzeniu aktywnego pośrednictwa pracy, kierowaniu bezrobotnych do prac interwencyjnych , robót publicznych , prac społecznie - użytecznych, staży itp., umożliwianiu bezrobotnym zdobycia , zmiany lub poszerzenia kwalifikacji oraz doradztwo zawodowe.

2. Informacja dotycząca osób korzystających z pomocy społecznej.

Od momentu powstania nowego systemu pomocy społecznej tj. od 1990 roku realizuje się koncepcję budowy systemu pomocy społecznej w oparciu o podstawową zasadę obowiązującą w polityce społecznej a mianowicie zasadę pomocniczości. Głównym celem pomocy społecznej na terenie gminy Kleszczele jest wspieranie rodzin i osób w przezwyciężaniu trudnej sytuacji życiowej, której nie są oni w stanie sami pokonać wykorzystując własne środki i możliwości.

W celu realizacji ustawowych zadań powołane zostały jednostki organizacyjne tj. Ośrodki Pomocy Społecznej. Podstawowe zadania z zakresu pomocy społecznej wykonuje pracownik socjalny , który poprzez bezpośredni kontakt z rodzinami objętymi pomocą ma najlepsze rozeznanie ich problemów. Bezpośredni kontakt w środowisku osoby potrzebującej pomocy sprzyja lepszemu diagnozowaniu potrzeb oraz nawiązywaniu współpracy z rodziną , której te problemy dotyczą.

W 2005 roku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej objął pomocą społeczną 197 rodzin.

Tabela Nr 6 Powody przyznania pomocy

Źródło: opracowanie własne MOPS na podstawie sprawozdań MIPS 03

Tabela Nr 7: Typy rodzin objętych pomocą społeczną

Z przeprowadzonej analizy wynika , że w głównej mierze opieką społeczną są objęte osoby wykluczone z rynku pracy na skutek bezrobocia.

Bezrobocie zwłaszcza to długotrwałe jest od wielu lat jednym z głównych powodów korzystania osób z pomocy społecznej. Problem bezrobocia jednej lub dwóch osób rodzinie jest tym bardziej dotkliwy , że 95 % zgłaszających się po pomoc nie posiada uprawnień do zasiłku dla bezrobotnych. W praktyce oznacza to , że dochody tych rodzin stanowią głównie zasiłki rodzinne , dodatki mieszkaniowe , a w przypadku rodzin niepełnych także alimenty.

Sytuacja ta wpływa na znaczne obniżenie poziomu życia rodziny , gdyż w większości przypadków pomimo otrzymania środków finansowych z pomocy społecznej rodziny dalej znajdują się poniżej kryterium dochodowego ustalanego z ustawą o pomocy społecznej.

Bezrobocie jako powód korzystania ze środków pomocy społecznej rzadko występuje jako jedyna dysfunkcja w rodzinie. Najczęściej jest to zbieg takich okoliczności jak alkoholizm co najmniej jednego członka rodziny , długotrwała choroba, niepełnosprawność , niepełna rodzina. Długotrwałe bezrobocie prowadzi do zmian w postawach społecznych osób nim dotkniętych . Powoduje minimalizację potrzeb i sięganie po środki pomocy społecznej jako jedyne źródło utrzymania. Osoba długotrwale bezrobotna uzależnia się od systemów pomocowych i jednocześnie zaczyna tracić wiarę we własne możliwości , przez co uważa , że na nic nie ma wpływu i pozostaje w emocjonalnym stanie bezradności , który rodzi różnego rodzaju frustracje. Brak możliwości realizacji się zawodowo przyczynia się także do powstawania postaw roszczeniowych i oczekiwania , że instytucje zajmujące się pomaganiem są zobowiązane do ciągłego zapewnienia niezbędnych środków do egzystencji.

Do negatywnych zjawisk należy także występująca bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Nie radzenie sobie w sprawach związanych z funkcjonowaniem rodziny dotyka w większości przypadków rodzin niepełnych.

Drugą pod względem częstotliwości korzystania z pomocy cechą podopiecznych MOPS jest niepełnosprawność i długotrwała choroba.

Wynika to z bezpośredniego przełożenia sytuacji gospodarczej i z faktu , iż osobom niepełnosprawnym w okresie rosnącego bezrobocia jest coraz trudniej znaleźć pracę. W przypadku braku uprawnień do renty lub emerytury z ubezpieczenia społecznego korzystają oni najczęściej z zasiłków stałych z pomocy społecznej . Ustalone ustawowo kryteria dochodowe uprawniające do otrzymania powyższych świadczeń są niskie i wysokość otrzymywanej pomocy jest niewystarczająca do zapewnienia podstawowych potrzeb egzystencjonalnych.

Innym problemem występującym w środowisku objętych pomocą oraz wśród mieszkańców nie korzystających z pomocy materialnej jest alkoholizm, z powodu którego dochodzi do przemocy , zaniedbań , ubóstwa i demoralizacji .

Ze względu na to , że problem nadużywania alkoholu i jego skutki dotyka różnych grup ludzi i występuje na wielu płaszczyznach istotne staje się prowadzenie takich działań , które powodować będą ograniczenie jego rozmiaru oraz zmniejszenie ryzyka powstawania nowych problemów alkoholowych. Nie stwierdzono wśród klientów tut. Ośrodka osób uzależnionych od narkotyków.

Przy Urzędzie Miejskim w Kleszczelach funkcjonuje Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych , która zajmuje się przeciwdziałaniem i rozwiązywaniem problemów alkoholowych . Podstawowym rodzajem pomocy dla osób uzależnionych jest działający " Punkt Konsultacyjny", który udziela informacji o możliwościach leczenia się, pełni rolę pierwszego kontaktu dla osób zwracających się o pomoc.

Podsumowując część diagnostyczną należy stwierdzić, iż podstawowe problemy społeczne gminy to: bezrobocie, długotrwała choroba mająca swe konsekwencję w zwiększaniu się ilości osób niepełnosprawnych oraz uzależnienia głównie od alkoholu a także problemy z bezradnością w sprawach opiekuńczo - wychowawczych.

IV. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH.

Podstawowym celem strategii rozwiązywania problemów społecznych jest poprawa sytuacji społecznej mieszkańców miasta i gminy Kleszczele. Polepszenie życia przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju miasta. Tak więc podstawowy cel strategii rozwiązywania problemów społecznych to:

ZAPOBIEGANIE ZAGROŻENIOM SPOŁECZNYM I SKUTECZNE DZIAŁANIA W RAMACH POLITYKI SPOŁECZNEJ

GŁÓWNE CELE I KIERUNKI ZAPOBIEGANIA ZAGROŻENIOM SPOŁECZNYM

I . Diagnozowanie problemów społecznych.

II. Poprawa jakości życia mieszkańców.

III . Zorganizowanie systemu działań , rozwiązujących problemy społeczne.

IV. Przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu, zapobieganie rozwojowi patologii.

V. Działanie długotrwałe w kwestii zwalczania problemów społecznych.

VI. Wprowadzenie konkretnych programów i projektów.

VII. Współpraca z instytucjami i organizacjami.

VIII. Wspieranie inicjatyw społecznych związanych z niesieniem pomocy osobom potrzebującym.

IX. Nacisk na profilaktykę i zapobieganie.

X Polityka prorodzinna.

XI Efektywność społeczna i ekonomiczna z uwzględnieniem potrzeb społecznych.

CELE STRATEGICZNE

Cel strategiczny 1

Diagnozowanie i monitorowanie problemów społecznych.

Cele szczegółowe:

1.1. Ocena stanu potrzeb społecznych.

1.2 Ocena możliwości skutecznego reagowania na pojawiające się kwestie społeczne.

Kierunki działania:

1. Systematyczny monitoring problemów społecznych realizowany przez pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej.

2. Systematyczna analiza zasobów finansowych przeznaczonych na realizację zadań własnych i zleconych.

3. Coroczne informowanie o istniejących potrzebach i kwestiach społecznych.

4. Analiza świadczonej pomocy ze względu na efektywność i właściwość adresatów.

5. Ciągłe podnoszenie kwalifikacji przez kadrę pomocy społecznej w celu lepszego rozpoznawania i reagowania na pojawiające się kwestie społeczne.

6. Systematyczny monitoring istniejących i rozpoczynających się programów celowych i funduszy służący ewentualnemu pozyskiwaniu środków zewnętrznych na rozwiązywanie lokalnych potrzeb.

7. Kontraktowanie pomocy społecznej , uzależniające zakres świadczeń od aktywności świadczeniobiorców.

8. Pomoc społeczna skierowana do osób uzależnionych i rodzinom osób uzależnionych dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego.

Realizatorzy:

- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

Cel strategiczny 2

Sprawny system zapobiegania kryzysom rodziny i wspierania rodzin ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży.

Cele szczegółowe

2.1. Pomoc w likwidacji przyczyn dysfunkcji;

2.2 . Wspieranie i usprawnianie systemu wsparcia dla rodziny: psychologicznego , prawnego , socjalnego;.

2.3 Przeciwdziałanie szerzeniu się postaw destrukcyjnych , agresywnych ,

aspołecznych w środowisku dzieci i młodzieży;

2.4. Współpraca z instytucjami i organizacjami zajmującymi się opieką i pomocą rodzinie.

Kierunki działania:

1. Systematyczna praca socjalna z rodzinami z problemem opiekuńczo - wychowawczym polegająca na :

- diagnozie - ocenie sytuacji dziecka w rodzinie , środowisku szkolnym, rówieśniczym.

2. Pomoc materialna dla rodzin pozostających w trudnej sytuacji materialnej realizowana przez Ośrodek Pomocy Społecznej:

a. z systemu pomocy społecznej

b. z systemu świadczeń rodzinnych

3. Rozwój specjalistycznego poradnictwa dla rodzin.

4. Systematyczna współpraca z wymiarem sprawiedliwości właściwym ze względu na położenie gminy, w szczególności:

a. sądem rodzinnym

b. kuratorami sądowymi dla dzieci i młodzieży

5. Systematyczne współdziałanie Ośrodka Pomocy Społecznej z placówkami oświatowymi w celu bieżącej analizy sytuacji dzieci i młodzieży uczęszczającej do szkół, a w szczególności przeciwdziałanie pojawiającym się patologiom, zakładami opieki zdrowotnej, kościołami i związkami wyznaniowymi oraz z organizacjami społecznymi.

6. Inicjowanie i rozwój różnych form integracji rodzin ze społecznością lokalną - wspieranie wypoczynku rodzinnego , organizowanie imprez integracyjnych i kulturalnych, festynów, spartakiad.

7. Upowszechnianie informacji o podmiotach świadczących pomoc dziecku i rodzinie.

W ramach realizacji poszczególnych celów w zależności od możliwości finansowych na dany rok możliwa jest budowa projektów i programów socjalnych.

Realizatorzy:

- Palcówki Oświatowe,

- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej,

- Sądy i Kuratorzy Sądowi,

- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie ,

- Placówki Opiekuńczo - Wychowawcze,

- organizacje pozarządowe i inne instytucje

Cel strategiczny 3

Budowa systemu wsparcia dla osób bezrobotnych poprzez promocję zatrudnienia i przedsiębiorczości.

Cele szczegółowe :

3.1. Przeciwdziałanie i eliminowanie negatywnych skutków psychospołecznych bezrobocia , bezdomności i ubóstwa, .

3.2 Rozwijanie aktywnych form pomocy osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym , długotrwale bezrobotnym , w tym kobietom.

3.3 Dążenie do wyrównywania szans różnych grup społecznych na rynku pracy z uwzględnieniem grup dyskryminowanych

Kierunki działania:

1. Stała współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Hajnówce w zakresie monitorowania zjawiska bezrobocia na terenie gminy:

2. Objęcie pomocą materialną rodzin dotkniętych problemem bezrobocia

3. Tworzenie na terenie gminy sprzyjającego klimatu dla potencjalnych inwestorów , mogących tworzyć nowe miejsca pracy.

4. Redukowanie psychospołecznych skutków bezrobocia:

- praca psychologów , doradców zawodowych , prawników , pracowników socjalnych,

- przyuczenie do zawodu , aktywizacja zawodowa,

- akcje edukacyjne ,

- zatrudnienie socjalne ,

5. Tworzenie na terenie gminy sprzyjającego klimatu dla organizacji pozarządowych mogących organizować Centrum Integracji Społecznej,

6. Organizacja punktu doradztwa zawodowego dla bezrobotnych w zakresie poszukiwania pracy (Bank Pracy , Klub Pracy)

7. Wspieranie systemowych rozwiązań organizacyjnych umożliwiających podjęcie pracy w formie spółdzielni socjalnych oraz samozatrudnienia,

8. Współudział w programach realizowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego przez instytucje rynku pracy.

9. Bieżący monitoring ofert programowych i ewentualne opracowanie projektów mających na celu rozwiązywanie problemu bezrobocia w szczególności wśród kobiet i osób długotrwale bezrobotnych.

W ramach realizacji poszczególnych celów w zależności od możliwości finansowych na dany rok możliwa jest budowa projektów i programów osłonowych.

Realizatorzy:

- Urząd Miejski ,

- Powiatowy Urząd Pracy ,

- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ,

- organizacje pozarządowe,

- przedsiębiorcy

Cel strategiczny 4

Rozwijanie zintegrowanego systemu wsparcia na rzecz osób starszych.

Cele szczegółowe:

1. Zapewnienie odpowiednich form opieki osobom wymagającym pomocy.
2. Przeciwdziałanie izolacji i wykluczeniu społecznemu.
3. Aktywizacja środowiska , tworzenie grup samopomocowych, grup sąsiedzkich ,grup wsparcia itp.

Kierunki działania:

1. Rozwijanie systemu pomocy osobom w podeszłym wieku w ich środowisku zamieszkania:

- usługi opiekuńcze świadczone przez Ośrodek Pomocy Społecznej.

2. Systematyczna współpraca z Domami Pomocy i Zakładami Opieki Zdrowotnej., działającymi na terenie powiatu,

3. Rozwój sieci usług na rzecz osób starszy:

- dostarczanie obiadów ,

- prace porządkowe,

4. Wsparcie materialne dla osób samotnych, w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych.

Realizatorzy :

1. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
2. Urząd Miejski
3. Placówki Służby Zdrowia
4. inne instytucje

W ramach realizacji poszczególnych celów w zależności od możliwości finansowych na dany rok możliwa jest budowa projektów i programów socjalnych.

Cel strategiczny 5

Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych.

Cele szczegółowe:

5.1. Wyrównywanie szans życiowych osób niepełnosprawnych.

5.2. Udzielanie świadczeń osobom niepełnosprawnym i stworzenie warunków dostępu do specjalistycznych usług medycznych.

Kierunki działania:

1. Mobilizowanie osób niepełnosprawnych do aktywnego udziału w życiu społecznym..
2. Likwidacja barier architektonicznych i urbanistycznych ograniczających dostęp osobom niepełnosprawnym do obiektów użyteczności publicznej.
3. Świadczenie usług opiekuńczych.
4. Umieszczanie osób wymagających całodobowej opieki w Domach Pomocy Społecznej.
5. Współpraca z PFRON w zakresie realizacji programów na rzecz osób niepełnosprawnych.
6. Współpraca instytucji i organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych z warsztatami terapii zajęciowej.

Realizatorzy :

- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

- PFRON

- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie

Cel strategiczny 6

Budowa zintegrowanego systemu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz narkomanii na terenie gminy.

Cele szczegółowe

6.1. Zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych i zjawiska narkomanii.

6.2. Zmniejszanie rozmiarów problemów , które aktualnie występują.

6.3 Racjonalna i efektywna profilaktyka problemowa.

6.4. Zapobieganie problemowi przemocy w rodzinie.

Kierunki działania:

1. Ograniczanie i zmiana struktury spożycia napojów alkoholowych.

2. Zmiana zachowań i postaw mieszkańców w sytuacjach związanych z alkoholem.

3. Wdrożenie stosownych form profilaktyki kierowanej w szczególności do dzieci i młodzieży;

4. Zwiększenie skuteczności i dostępności terapii w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwiązywania problemów alkoholowych;

5. Rozwijanie pomocy socjoterapeutycznej.

6. Przeciwdziałanie przemocy domowej:

- przeciwdziałanie zjawisku przemocy w rodzinie przez doskonalenie procedury "Niebieskiej Karty"

- ochrona ofiar przemocy poprzez pomoc prawną i socjalną,

Cele i kierunki działań są realizowane zgodnie z przyjmowanym corocznie przez Radę Miejską Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zawierającym szczegółowe wskazania w tym zakresie.

Realizatorzy:

- Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ,

- Placówki Oświatowe

- Policja ,

- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej,

- Organizacje Pozarządowe

5. MONITORING STRATEGII

Monitoring strategii jest obserwacją realizacji celów strategicznych i realizacji programów operacyjnych wynikających z następnych faz programowania. Rozwoju. Monitoring realizacji strategii umożliwia: obserwację stanu zaawansowania projektów rozwojowych , umożliwiających aktualną identyfikację problemów w ich realizacji; weryfikację zgodności założonych celów i efektywności wykorzystania przeznaczonych na ich realizację środków; kontrolę postępu prac związanych z realizacją działań.

Strategia rozwiązywania problemów społecznych jest dokumentem określającym cele i działania do roku 2015 w zakresie problematyki społecznej, wymagającym okresowej aktualizacji do zmian zachodzących w otoczeniu , jak i w samym społeczeństwie. Przygotowanie projektu dokumentu i jego przyjęcie przez Radę Miejską kończy pierwszy etap planowania.. Długookresowy charakter planowania strategicznego w zakresie problematyki społecznej wymaga stałego śledzenia zmian prawnych, gospodarczych, politycznych, społecznych i ich uwzględniania w strategii . W czasie weryfikacji mogą powstawać zupełnie nowe cele szczegółowe i projekty dotyczące tych aspektów życia w gminie, których w dniu dzisiejszym nie jesteśmy w stanie ich przewidzieć.

VI . ŹRÓDŁA FINANSOWANIA

Zidentyfikowane cele i działania w zakresie rozwiązywania problemów społecznych w gminie Kleszczele wymagają odpowiednich źródeł finansowania. Źródła te można podzielić na grupy:

1. Pierwszą grupę stanowią środki finansowe pochodzące z budżetu gminy w zakresie finansowania zadań własnych gminy w zakresie pomocy społecznej oraz w innych obszarach ujętych w strategii.
2. Środki pochodzące z budżetu państwa na zadania zlecone gminie przez administrację rządową.
3. Europejski Fundusz Społeczny ( EFS) poprzez działania zapisane w Sektorowym Programie Operacyjnym Rozwój Zasobów Ludzkich oraz Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego.